بخشی از متن
در تمدن کاریزی آخربینی و اندیشه درازمدت بر منافع آنی و کوتاه‌مدت می‌چربد. این اندیشه درازمدت، هم خود را در سرمایه‌گذاری و احداث کاریزِ بسیار “نیروبَر” و “زمان‌بَر” و “سرمایه‌بر” نشان می‌دهد و هم در کشت‌های دیر بهره همچون درخت‌کاری و باغداری که نمودِ عالی آن را در کشت “گردوی ایرانیِ” بسیار دیربهره اما دراز بهره و زیاد بهره، می‌توان دید و هم در پدیده چشم‌گیر وقف آب در ایران. کاریز با روستانشینی و نظام دهقانی و حقوق صاحب نسقی (حق ریشه)، سهم بری و کار دسته‌جمعی و فرهنگ مشارکتی بر زمین، سازگار است و مکینه(چاه عمیق)، سازگار با سرمایه‌داری ارضیِ مبتنی بر اجاره‌داری و کارگر کشاورزی مزدبگیر و یا اجاره کاری است، که شرایط فشار بیشتر بر طبیعت برای بهره‌کشی زیادتر در کوتاه‌مدت را میسر می‌سازد و سازگار با طرز تفکر فردگرایی و خودخواهی و خودشیفتگیِ نظام سوداگری – استعماری است که تسلط بر دیگران و تسلط بر طبیعت را در نظر مجاز و در عمل مفید می‌یابد.