- دکتر مرتضی فرهادی - https://mortezafarhadi.ir -

کمره نامه

به همت مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه،”کمره نامه” تازه ترین کتاب تالیفی دکتر مرتضی فرهادی عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی در بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رونمایی شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه به نقل از عطنا، در این مراسم که بیست و یکم اردیبهشت در محل نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد، مرتضی فرهادی مولف اثر، رئیس دانشکده علوم اجتماعی و تعدادی از استادان دانشگاهی و علاقه‌مندان این حوزه حضور داشتند.
دکتر مرتضی فرهادی در این مراسم به دشواری ها، خاطرات و زیبایی فرهنگ کمره اشاره کرد و بیان داشت: عشق سرزمین پدری باعث شده با تمام وجود برای این دستاورد علمی تلاش نمایم. وی با اشاره به حلاوت علم در هر موقعیت افزود: علم در هر جا باشد محترم است حتی اگر استعماری هم باشد می توان با فیلتر گذاشتن، رنگ استعماری آن را زدود و طعم شیرین آن  را چشید.
دکتر فرهادی با تاکید بر اینکه در ایران فرهنگ بومی دیده نمی شود خاطرنشان کرد: علم روان شناسی  به عنوان رشته ای که در همه دانشگاه های دنیا مطرح است به سرعت  مسیر توسعه  خود را طی می کند در حالی که هیچکس به دنبال فرهنگ فراموش شده در ایران نیست. وی درباره ایده کتاب خود اظهار داشت: از سال ۱۳۴۷ اولین کار میدانی را که جلد اول «نامه کمره» بود شروع کردیم و کار را به جلو بردیم.

فرهادی 3 [1]

ین پژوهشگر کهنه کار از تفاوت پژوهش خود با پژوهش های مردم شناسی در ایران این چنین گفت: منهای مردم شناسی هایی که  نویسندگانی مثل جلال آل احمد دارند، پژوهش ما نسبت به پژوهش هایی که در این زمینه تا به حال در ایران انجام شده است آن چیزی است که ما ذیل عنوان«ریز مردم نگاری» نام گذاری کردیم. وی در این رابطه افزود: شیوه مردم نگاری و تک نگاری های ما «شیوه از هر چمن گلی » نیست که سعدی می گوید از هر چمن گلی بچین و برو.
دکتر فرهادی در رابطه باروش پژوهشی کتاب خود گفت: با توجه به روشی (ریز مردم نگاری) که ما انتخاب کردیم در این جلد فقط  به بررسی فرهنگ مردم پرداخته ایم. وی افزود: جلدهای دیگر به تاریخ، جغرافیا، اقتصاد، انسان شناسی پرداخته می شود.
دکتر فرهادی دلیل تاکید بر فرهنگ در جلد اول را چنین عنوان کرد: شاید این به خاطر تواضع ما بوده است وقتی کسی می خواهد همه چیز را بررسی کند من به این آدم شک می کنم؛ به فرهنگ شناسی اش شک می کنم که فرهنگ را به چه معنا و مفهوم گرفته است؛ اصلا امکان ندارد همه چیز یک منطقه(محیط) را در یک مدت محدود سه چهار ساله بررسی کرد.
وی در توضیح مفهوم ابداعی خود با عنوان «ریزمردم نگاری» گفت: یعنی نمی توان همه چیز و همه قسمت های فرهنگ یک روستا یا محیط خاص را فهمید باید ریز ریز بررسی کنیم و من در این کتاب یک قسمت ریز فرهنگ کمره را بررسی کردم.
مردم نگاری؛ الفبای پژوهش
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی در ادامه از مشکلات چاپ و انتشار کتاب هایش گفت و اظهار داشت: معمولا سالها طول می کشد که پروسه طولانی قرارداد چاپ را با ناشر امضا کند و آن قدر تیراژ پایین است که به بازار نیامده، تمام می شود. لذا برای تجدید چاپ باز هم نیاز به تکرار نامه نگاری ها و پروسه خسته کننده آن است. وی در باره جلد های دیگر کتاب کمره نامه بیان داشت: از سه جلد دیگرش یکی در باره شهر خمین است که به مسائل جامعه شناسی شهری می پردازد.
این استاد تمام حوزه مردم شناسی و جامعه شناسی به پژوهشگران علوم انسانی و علوم اجتماعی توصیه کرد که کار را با اقتصاد، انسان شناسی و جامعه شناسی شروع نکنند؛ بلکه اول مردم نگاری کنند. وی مردم نگاری را  «الفبای پژوهش» در این زمینه دانست و یادآور شد: به خاطر همین وضعیت جامعه شناسی نتوانست انقلاب را پیش بینی کند اول باید از «نگاری» شروع کنیم تا به «شناسی» برسیم؛ اول از مردم نگاری شروع کنیم تا به مردم شناسی برسیم ؛اول باید جامعه نگاری کنیم تا به جامعه شناسی برسیم و این اتفاق فقط از طریق کار میدانی امکان پذیر است.
فرهادی در پایان سخنانش در مورد سوالی درباره مفهوم«انسان شناسی اضطراری» که در این کتاب به کار برده شده است گفت: انسان شناسی اضطراری سابقه دارد و ابداع من نیست.
وی ادامه داد: مورگان و دیگران وقتی فهمیدند که سرخ پوستان درآمریکا در حال نابودی هستند زعیمان خود را قانع کردند که باقی مانده فرهنگ و آداب و رسوم سرخ پوستان را برای استفاده آینده بشریت حفظ  کنند. بنابراین این واژه را مورگان برای توضیح این وضعیت فرهنگ در حال نابودی مطرح کرد و باید بین آن و واژه  «ریز مردم نگاری» تفاوت قائل شد.
دکتر فرهادی اهل تخت گاز نیست!
در ادامه دکتر مرتضی سالمی قمصری، کارشناس مجلات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی به کتاب سازی هایی که در داخل و حتی خارج اتفاق می افتاد اشاره کرد و گفت:  در عرض چند ماه کتاب بیرون می دهند که تاریخ مصرف این کتاب ها دو سه ماه بیشتر نیست به طوری که بعد از مدتی سخنی از این جور کتاب ها به میان نمی آید.

فرهادی2 [2]

او به تمجید از دکتر فرهادی پرداخت که گاهی قریب به ۱۵ سال وقت خود را صرف یک کتاب می کند؛ کتابی که در تاریخ ماندگار خواهد بود و در جریان علمی کشور تاثیرگذار است.
او  همچنین درباره کمال گرایی دکتر فرهادی در این کتاب گفت: در این کتاب ۲۰۰ تصویر، ۷0 سند و نزدیک به ۱۵۰ نفر قلمیار کمک کرده اند تا کتاب از علم و استواری کافی برخوردار باشد این به این خاطر هست که دکتر فرهادی اهل تخت گاز نیست .
این پژوهشگر حوزه دانش بومی و انسان شناسی در پایان سخنانش گفت: این کتاب فقط برای حوزه علوم اجتماعی و مردم شناسی نیست و برای کسانی که متخصص این رشته نیستند و در دیگر حوزه های علم فعالیت می کند نیز مطالعه این کتاب مفید است.

فرهادی1 [3]